Açık tarla aşılı patlıcan pazarı

Zararlı mücadelesi konusunda sonuçsuz kalındığı hallerde, aşılı ekimlerin hastalıklara karşı etkili bir yöntem olduğu, aynı yöntemin verim konusunda da üreticiyi memnun ediyor olması, sizler için gözlemlediğimiz bölgeye dair sonuçlar ile yararlı bir öngörü sahibi olmanızı sağlayabilir. İncelediğimiz bölge bilgileri ile başlar isek;

Bölge: Mersin / Tarsus
Toplam Bölge pazarı: 12.000 dekar
Aşılı Pazar: 3.000 dekar (Yaklaşık pazarın %30’u)
Düz Dikim Sıklığı: 80cm X 80cm / 1600 adet /dekar
Aşılı Dikim Sıklığı: 1 m X 1m / 1000 adet / dekar

Neden Aşılı?  Bu koşulları önem sırasına göre sıralayacak olursak;

a) Toprak Hastalık ve Zararlıları: Üreticilerin aşılı ekime yönelmelerinin ana sebebi toprak hastalıkları ve zararlılarından dolayıdır. Uzun yıllardır aynı bölgelerde patlıcan üretimi yapıldığından dolayı üretim yapmayı planladıkları alanlarda çok yoğun Verticillum, Fusarium, Nematod ve Orobanche problemi ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu hastalık ve zararlılarında etkili bir mücadelesi yoktur.
b) Tarla Kiralarının Yüksek Olması: Üreticiler yukarıda değindiğimiz toprak hastalık ve zararlarından etkilenmemek için en az 10 yıl boyunca patlıcan ekilmemiş yeni arazilerde üretim planlaması yapmaya çalışmaktadır. Başka bölgelerde tarla kiralamak son 4 yıl öncesine kadar işe yarıyordu. Fakat geldiğimiz şu günlerde bölgede artık temiz tarla bulmak neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Temiz olan alanlarında kira fiyatları dekarı 800 TL gibi inanılmaz rakamlara ulaşmıştır. Ayrıca başka bölgelerde üretim yapmak üreticiyi lojistik (Bir ilaçlama için bile çiftliğinden ekili alana gidişi 20- 30 km’leri bulmaktadır) olarak çok zorlamaktadır. 

c) Verim ve Meyve Kalitesi: Birçok türde aşılı yapıldığı zaman verim potansiyeli artmaktadır. Bunun en iyi örneği karpuzda gözlenmektedir. Düz karpuz ekiminde dekara ortalama 5-6 ton alınırken, aşılı karpuz yaptığınızda daha az gübre verseniz bile dekara ortalama 8-10 ton verim alınmaktadır. Fakat patlıcanda aşılı ekim ile düz ekim arasında verim olarak bir fark oluşmamaktadır. Bu olayda verim olarak kritik nokta; aşılı ekim alanları düz ekim alanlarına göre çok daha uzun soluklu olmaktadır. Bu konuyu biraz daha açacak olursak; düz ekim yaptığınızda haziran sonuna kadar aşılı ekim ile aynı verim ve meyve kalitesi sonuçlarını alırsınız. Hazirandan sonra artan sıcaklık ve nemden dolayı düz ekim alanlarda ki patlıcanlarda çiçek (silkme) kırma, meyvelerde (takoz meyve) kısalma, meyvelerde renk açması yapmaktadır. Bu da otomatik olarak verim ve meyve kalitesi yönünden aşılı ekimlerin çok gerisinde kalmaktadır. 

Düz ekim yapan üreticiler maksimum temmuz ortasına kadar üretim yapabilmektedirler. Fakat aşılı ekim yapan üreticiler ağustos ayına kadar üretime devam eder ve en önemlisi ağustos ayı içinde derin budama (ana gövde üzerinden 3 ana çatal kalacak şekilde) yaparak üretimini kasım ayı sonuna kadar sürdürür. İşte bu noktada aşılı ekim yapan üreticiler daha sağlıklı ve daha uzun soluklu üretim yapabildikleri için hem verim hem de meyve kalitesi yönünden ciddi artılar sağlamış olmaktadır.

Yukarda saydığımız artılara göre bizim beklentimiz bölgenin hızla aşılı ekime yönelmesi doğrultusundadır. Fakat bu yönelme beklentilerimizin çok altında seyretmektedir. 

Bunun ana sebebi; üreticilerden aldığımız bilgiler doğrultusunda, aşılı ekimdeki fide maliyetinin çok yüksek olması ve de açık tarlada üretim yaptıkları için patlıcan kg fiyatlarının (bazı yıllarda patlıcan kg fiyatının 10 Kuruşa kadar düşmesi) çok dengesiz olmasından kaynaklanmaktadır. 

Bu durumu matematiğe indirgeyecek olursak;

Aşılı fide adet fiyatı: 2 TL dekara 1000 adet X 2 TL = 2000 TL / dekar 
100 dekar dikim yapan üreticinin yalnızca fide maliyeti: 200.000 TL 
Düz fide adet fiyatı: 40 Kuruş dekara 1600 adet X 40 Kuruş = 640 TL / dekar
100 dekar dikim yapan üreticinin yalnızca fide maliyeti: 64.000 TL
Düz dikim için tarla kirasını da koyacak olursak: 80.000 TL

Toplam: 144.000 TL
 

Yukarda gördüğünüz üzere aşılı maliyeti ile düz dikim maliyeti arasında çok büyük farklar yoktur. Aşılının hızlı bir şekilde artmamasının ana sebebi birazda psikolojik diyebiliriz. 

Tabi şu an üreticiler halen hali hazırdaki kendi tarlalarında ekim yapmaya devam etme çabalarından kaynaklanıyor. Kök hastalıklarına karşı da ilaçlama yaparak direnmeye çalışıyorlar. Bu sürecin aynısını daha önceleri karpuzda da yaşadık ve bir süre sonra karpuz üreticilerinin yüzde yüzü aşılı ekime dönmek zorunda kaldılar. 

Bizim bu konuda düşüncemiz, açık tarla patlıcan üretiminde toprak hastalık ve zararlılarının hızla artmasından dolayı bir zaman sonra tamamen aşılıya dönecektir. Çünkü ilk yıllarda yalnızca Verticillum problemine karşı aşılı dikim yapılmaktaydı. Şu an geldiğimiz son durumda Verticillum problemine ek olarak yaygın bir şekilde Fusarium , Nematod ve Orobanche problemleri de eklenmiş oldu. 

Bu konuya ek olarak; açık tarlada aşılı ekimleri başladığında bazı firmalar kök hastalıklarına dayanımlı adı altında farklı anaçlar sattılar. Bu anaçların çoğu arazide gerekli performansları gösteremedi. Sonuç olarak; bazı üreticiler aşılı dikime karşı olumsuz ön yargı sahibi olmuştur. 

İlker KOÇ 
Doğu Akdeniz Bölge 
19.06.2017